Burn-out en langdurige arbeidsongeschiktheid: een groeiend risico voor werkgevers en adviseurs

Een recente studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (Mutualités Libres) toont een zorgwekkende stijging van het aantal burn-outs dat leidt tot langdurige arbeidsongeschiktheid.

Tussen 2018 en 2024 is het aantal nieuwe dossiers bijna verdubbeld. Deze trend onderstreept de toenemende impact van psychosociale risico’s op zowel werknemers als ondernemingen.

Sterke toename van langdurige arbeidsongeschiktheid

In 2024 telde België meer dan 526.000 personen die langer dan een jaar arbeidsongeschikt waren, een stijging met 72,9 % sinds 2012 .

Bij de nieuwe dossiers in 2024 had meer dan 13 % burn-out als hoofdoorzaak (11.131 gevallen), tegenover 5.738 in 2018 (+94 %) .

Ruim drie op de tien nieuwe gevallen van langdurige arbeidsongeschiktheid zijn vandaag toe te schrijven aan psychosociale aandoeningen (burn-out, depressie, angst, stress, uitputting), tegenover twee op de tien in 2018.

Profiel van de getroffen personen

Vooral vrouwen en jongeren onder 40 jaar blijken kwetsbaar. Opvallend is ook de stijging bij zelfstandigen, hoewel hun aandeel nog onder 12 % blijft. De drempel om zich ziek te melden ligt bij zelfstandigen vaak hoger, waardoor een aangifte meestal pas volgt bij zwaardere symptomen .

Duur en economische gevolgen

Burn-out leidt gemiddeld tot langere afwezigheden dan andere aandoeningen.

Bijna 30 % van de getroffen werknemers blijft minstens één jaar arbeidsongeschikt, terwijl bij andere ziekten 80 % binnen het jaar het werk hervat .

De impact is dubbel:

• Voor ondernemingen: productieverlies, vervangingskosten, werkdruk voor collega’s en een verhoogd risico op bijkomende uitval.
• Voor de sociale zekerheid: de uitgaven voor uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid verdubbelden op tien jaar van 5,5 naar 12 miljard euro .

• 3. Implicaties voor werkgevers en accountants

Werkgevers – en hun vertrouwensadviseurs zoals accountants – moeten rekening houden met:

• Preventie van psychosociale risico’s via een doordachte werkorganisatie, een gezonde bedrijfscultuur en voldoende flexibiliteit.
• Gesprekken en opvolging door de interne preventiedienst en de arbeidsgeneesheer.
• Kostenbeheer, inclusief het monitoren van de impact op loonkosten, verzekeringen en vervangingsbudgetten.

De Welzijnswet (Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk) en het Codex Welzijn op het Werk (Boek I, Titel 3, KB 28 maart 2014) verplichten werkgevers om risicoanalyses en preventiemaatregelen rond psychosociale belasting te voorzien.

Beleidsaanbevelingen uit het rapport

De Onafhankelijke Ziekenfondsen formuleren verschillende beleidsadviezen met directe relevantie voor ondernemingen :

Praktijkvoorbeelden

Een accountantskantoor of schoonheidsinstituut kan bijvoorbeeld:

• maandelijkse overlegmomenten organiseren om werkpieken tijdig te detecteren;
• bij drukke periodes (bijvoorbeeld fiscale aangiften) aangepaste uurroosters invoeren;
• leidinggevenden opleiden om signalen van stress en overbelasting vroegtijdig te herkennen.

Deze maatregelen, gecombineerd met initiatieven zoals telewerk, ergonomische werkplekken of flexibele verlofregelingen, kunnen het risico op langdurige afwezigheden verlagen.

Conclusie

Het onderzoek van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (juni 2025) wijst op een scherpe toename van burn-out en psychosociale aandoeningen als oorzaak van langdurige arbeidsongeschiktheid.

Voor accountants is de relevantie dubbel:

• Als werkgever: het waarborgen van het welzijn van de eigen medewerkers.
• Als adviseur: het helpen van cliënten bij het in kaart brengen van de financiële en organisatorische impact en bij het implementeren van een effectief preventiebeleid.

Deze analyse bevestigt dat proactieve preventie en tijdige begeleiding geen luxe zijn, maar een essentieel onderdeel van duurzaam ondernemingsbeleid en van de opdracht van de accountant als strategische partner.

Juridische en administratieve referenties

• Welzijnswet van 4 augustus 1996.
• Codex Welzijn op het Werk, Boek I, Titel 3 (KB 28 maart 2014).
• Onafhankelijke Ziekenfondsen, Evolutie van de instroom in arbeidsongeschiktheid 2018-2024, juni 2025 .
• ICD-10 Z73.0 (burn-out).