Achter de digitalisering, afhankelijkheid? Reflectie over de toekomst van onze tools na de overname van Twinntax.

Een markt in diepgaande verandering

De overname van TwinnTax door de Noorse groep Visma is veel meer dan een financiële transactie: het markeert een volgende stap in de structurele hercompositie van de Belgische markt voor boekhoudtechnologieën. De afgelopen vijf jaar is de digitalisering van de sector in een ongekend tempo versneld, gedreven door automatisering, de algemene invoering van de cloud en de opkomst van geïntegreerde platformen.

Maar achter deze technische modernisering schuilt een meer discrete – en fundamentelere – transformatie: de concentratie van de digitale infrastructuren die de Belgische boekhoudkundige productie ondersteunen.

Als voorzitter van de Orde van de Accountants en Boekhouders-Fiscalisten van België (OECCBB), komt het ons toe deze signalen met voorzichtigheid, maar zonder naïviteit te interpreteren. Want achter elke innovatie tekenen zich ook nieuwe machtsverhoudingen af.

Van TwinnTax naar Yuki: een logica van volledige integratie

De Visma-groep volgt in België een strategie van verticale consolidatie die opmerkelijk is door haar consistentie.

Na de opeenvolgende overnames van Yuki, Silverfin, Accounton, Bizzcontrol en zeer recentelijk Accountable, voltooit de overname van TwinnTax een model dat nu de hele boekhoudkundige waardeketen dekt:

• De zelfstandigen en zeer kleine ondernemingen via Accountable,
• De kleine boekhoudkantoren dankzij Yuki en Accounton,
• De middelgrote en grote boekhoudkantoren via Silverfin en TwinnTax,
• De rapportage- en klantenopvolgingstools via Bizzcontrol.

Deze integratie is niet onbeduidend. Door de softwarebouwstenen voor de gegevensverzameling, -verwerking en het advies met elkaar te verbinden, voorziet Visma zichzelf van een globaal ecosysteem, dat in staat is om totale gegevenscontinuïteit te bieden – van de eindklant tot de geconsolideerde rapportage.

TwinnTax, met zijn capaciteit om informatie van veertien Belgische overheidsplatformen (FOD Financiën, RSZ, Kruispuntbank van Ondernemingen, enz.) te aggregeren, vormt de toegangssleutel tot het systeem. Met andere woorden, Visma koopt geen start-up: het verwerft de onzichtbare infrastructuur die een aanzienlijk deel van de boekhoudkundige backoffice van het land voedt.

Een krachtig instrument, maar een te bevragen afhankelijkheid

Niemand betwist de technologische kwaliteit van TwinnTax, noch de structurerende rol ervan in de digitalisering van de boekhoudkantoren.

De automatisering van de gegevensverzameling, het elimineren van repetitieve taken, de integratie van intelligente dashboards... dit zijn allemaal vorderingen die de kantoren in staat hebben gesteld zich te heroriënteren op de toegevoegde waarde: analyse, advies, klantenrelatie.

Maar naarmate de oplossingen zich concentreren in handen van een beperkt aantal internationale spelers, komt een andere vraag naar voren: die van de digitale onafhankelijkheid.

Zijn wij nog steeds meester over de instrumenten die de kern vormen van onze beroepsuitoefening, of zijn we bezig er gebonden gebruikers van te worden?

Via licentiecontracten, API-stromen en de centralisatie van gegevens wordt geleidelijk een structurele afhankelijkheid opgebouwd – subtiel maar reëel – van oplossingen die niet langer onder ons grondgebied vallen, noch onder ons professioneel bestuur.

Het is hier dat de waakzaamheid van het beroep, en die van de OECCBB in het bijzonder, haar rol volledig moet spelen.

De rol van de Orde: het waarborgen van soevereiniteit en evenwicht

De Orde van de Accountants en Boekhouders-Fiscalisten van België volgt deze ontwikkelingen met aandacht.

Onze missie bestaat er niet uit de economische modellen van de uitgevers te beoordelen, maar wel de capaciteit van het beroep te bewaren om zijn rol als vertrouwenspersoon uit te oefenen in een gedigitaliseerde omgeving.

Drie principes leiden ons standpunt:

• De onafhankelijkheid : een accountant kan niet afhankelijk zijn van een ecosysteem dat zijn technische keuzes, analyses of aanbevelingen zou kunnen sturen.
• De veiligheid en de vertrouwelijkheid : de controle over boekhoudkundige en fiscale gegevens blijft een kwestie van economische soevereiniteit.
• De technologische diversiteit : het marktevenwicht berust op het naast elkaar bestaan van meerdere actoren, wat innovatie en eerlijke concurrentie bevordert.

De OECCBB zet zich in om dit debat open te houden, de opleiding en strategische monitoring van professionals aan te moedigen, en in dialoog te gaan met de overheid om een kader te garanderen dat de missie van het beroep beschermt.

Tussen vooruitgang en concentratie: de delicate vergelijking

De uitdaging is niet om vooruitgang te weigeren. De automatisering, mogelijk gemaakt door TwinnTax en zijn equivalenten, vertegenwoordigt een ongekende opportuniteit voor de kwaliteit, snelheid en betrouwbaarheid van boekhoudkundige diensten.

Maar tegelijkertijd verandert deze versnelde modernisering de machtsverhoudingen: data worden de nieuwe strategische troef.

Uitgevers verkopen geen software meer, ze controleren platformen.

En wie het platform bezit, bezit uiteindelijk de aandachtseconomie, de klantenrelatie en de operationele norm.

De vraag is dus niet óf de markt zich concentreert, maar hoe ver deze concentratie kan gaan zonder de pluraliteit van de praktijken en de vrijheid van beroepsuitoefening van de professionals te ondermijnen.

Waakzaamheid, eenheid en verantwoordelijkheid

We staan niet voor een ondergane revolutie, maar voor een transformatie die we met helderheid moeten begeleiden.

De overnames van TwinnTax, Yuki of Accountable weerspiegelen een wereldwijde trend: de financialisering van de digitale boekhouding.

Tegenover deze evolutie is het onze collectieve verantwoordelijkheid, als gereglementeerd beroep, om een ruimte van onafhankelijkheid en soevereine innovatie te verdedigen.

Bij de OECCBB geloven we in de kracht van een verenigd, geïnformeerd en veeleisend beroep.

Technologie is een fantastische bondgenoot, op voorwaarde dat ze ten dienste blijft staan van de accountant, en niet andersom.

Laten we er samen voor zorgen dat data een instrument van vertrouwen blijft, en geen hefboom voor afhankelijkheid.