Instellingen, neutraliteit en verantwoordelijkheid: wat het debat van de Salon ITAA ons moet herinneren!

De recente beurs van het ITAA, en in het bijzonder het politieke debat dat er werd georganiseerd, heeft tal van reacties en een voor onze sector ongebruikelijke media-aandacht teweeggebracht. Het OECCBB wenst terug te komen op deze episode, niet om commentaar te geven op de politiek – dat is noch onze rol, noch onze missie – maar om essentiële principes voor elke beroepsinstelling in herinnering te brengen.

Want naast de controverse dringt één les zich op: een instelling spreekt altijd enkel in naam van de hele beroepsgroep, en dient zich als zodanig neutraal, voorspelbaar en onberispelijk op te stellen in de uitnodigingen die zij formuleert en in het beeld dat zij uitstraalt naar de politieke wereld en de samenleving.

1. Een betwistbaar initiatief, en een fundamentele vraag

Dat het ITAA een politiek debat organiseert, is op zich niet onrechtmatig.

Maar het uitnodigen, in één en hetzelfde panel, van vertegenwoordigers van de Franstalige democratische wereld en een verkozen vertegenwoordiger van het Vlaams Belang roept onmiddellijk een vraag op: welk signaal sturen we uit naar onze bevoegde ministers, naar onze institutionele partners, naar het middenveld?

Verschillende ministers gaven overigens aan niet geïnformeerd te zijn over de exacte samenstelling van het panel.

Bijgevolg was de annulering van hun deelname voorspelbaar.
En de daaropvolgende "bad buzz" – breed uitgemeten in L’Avenir, La Libre, Le Soir en RTBF Info – had vermeden kunnen worden.

Want een nationale instelling moet rekening houden met alle gevoeligheden, van alle regio's, van alle talen, en er voortdurend over waken een sereen, veilig en respectvol kader te bewaren, conform het democratisch charter.

2. Een herinnering: onze instellingen mogen geen terrein worden voor partijgebonden steekspel

Ons beroep steunt op onwrikbare waarden:

• integriteit,
• neutraliteit,
• loyaliteit,
• ethiek,
• en een diepgaand respect voor de rechtsstaat.

Deze waarden zijn niet onderhandelbaar. Zij dulden geen dubbelzinnigheden, geen onhandigheden, geen ambiguïteiten.

Als instelling kunnen wij het ons niet veroorloven geassocieerd te worden met enige afwijking of betwisting van de democratische principes, zelfs onvrijwillig.

Het ITAA is een nationale instelling.
Als zodanig dient het bijzonder waakzaam te zijn om de eenheid, de pluraliteit en de voorbeeldigheid te bewaren.
De keuze van het panel was niet slechts onderdeel van een evenementenprogramma: het was een institutionele daad die het imago van de hele beroepsgroep in het gedrang bracht.

3. Een fout? Zonder twijfel. Een leerkans? Zeker.

Laten we duidelijk zijn: niemand is immuun voor een fout.
Dat weten ook wij, in onze kantoren en in onze instellingen.

Maar wanneer een fout zich voordoet, worden een snelle verheldering, een transparante uitleg en een onmiddellijke correctie verwacht.
Echter, ondanks de waarschuwingen die vóór het evenement werden ontvangen, is er geen aanpassing gedaan.

Het gaat hier niet om een proces van intenties, maar om een oproep tot institutionele voorzichtigheid.

4. En als we onze energie zouden besteden aan het laten schitteren van ons beroep?

Het beroep van accountant en belastingadviseur is nog nooit zo waardevol geweest voor het land: wij zijn de garanten van betrouwbare financiële informatie, de bewakers van de economische ethiek, de partners van het ondernemerslandschap.

Onze aanwezigheid in de media zou daartoe moeten dienen:

• onze competenties in de kijker zetten,
• onze rol in de digitale transformatie valoriseren,
• administratieve vereenvoudiging verdedigen,
• onze bijdrage aan het economische vertrouwen onderstrepen,
• en het belang van deontologie en onafhankelijkheid benadrukken.

Niet om politieke controverses te onderhouden of uit te lokken die niets bijdragen aan het beroep.

5. Conclusie: institutionele waardigheid is onze eerste verantwoordelijkheid

Het OECCBB wenst zijn standpunt te herhalen: wij nemen nooit deel aan politieke panels waar de institutionele neutraliteit in het gedrang zou kunnen komen.

Wij informeren altijd onze partners.

Wij blijven alert voor de democratische gevoeligheid.

En wij verkiezen formats die de competenties, de oplossingen en de toekomst van ons beroep valoriseren.

De kwestie rond de ITAA-beurs toont aan dat deze principes niet theoretisch zijn, maar essentieel om de geloofwaardigheid van ons beroep bij de politieke wereld en de samenleving te bewaren.

Het is nu aan iedereen om de lessen uit deze episode te trekken.

En aan ons allen om het debat te heroriënteren op wat telt: een solide, nuttig, modern en diepgaand aan ethiek gehecht beroep te laten uitstralen.